Vlaams ABVV rekent op een rechtvaardig allocatieplan voor de verdeling van de emissierechten in het kader van Kyoto

01/04/04 - Eerstdaags zal de Vlaamse regering een verdelingsplan opmaken. Het ABVV zal dit plan afrekenen op volgende punten: De tewerkstelling: zonder afbreuk te doen aan de milieudoelstellingen moet er ruimte zijn voor groei en voor nieuwe bedrijven; Een rechtvaardige lastenverdeling over de verschillende sectoren en met aandacht voor de huishoudens; Een democratische besluitvorming met betrokkenheid van alle belanghebbenden, dus ook van de werknemers.


Op 31 maart moesten alle EU lidstaten aan de Europese commissie een nationaal allocatieplan opmaken, waarin wordt aangegeven hoe men de Kyotodoelstelling zal aanpakken en meer bepaald hoe men emissierechten zal toekennen aan de bedrijven die onder de Europese richtlijn emissiehandel (de zgn. VER-richtlijn) vallen. In België werd beslist dat de gewesten elk een plan zouden opmaken en dat de bundeling van de drie plannen het “Belgisch plan” zou vormen. Vandaag is alleen Brussel klaar met zijn plan. België heeft dus geen plan kunnen overmaken aan de Commissie (net als een aantal andere lidstaten, overigens).

Ook het Vlaams allocatieplan is dus nog niet klaar.

En dat is jammer, want er wordt met veel aandacht uitgekeken naar de inhoud ervan. Ook door het Vlaams ABVV : het gaat immers niet alleen maar over de technische invulling van een ingewikkelde Europese richtlijn, maar ook om de verdeling van de inspanning die de verschillende groepen in de samenleving zullen moeten leveren om de Kyotodoelstelling te halen. Dat dit allocatieplan ook zal bepalen hoeveel emissierechten worden gereserveerd voor belangrijke Vlaamse bedrijven (met een grote tewerkstelling)maakt dit dossier voor het Vlaams ABVV des te crucialer. Het wordt dus hoog tijd dat de Vlaamse regering de knoop doorhakt en duidelijke keuzes maakt bij het verdelen van de inspanningen.

Voor het Vlaams ABVV zijn daarbij alvast volgende punten essentieel

De rekening sluitender maken

Het Vlaams klimaatplan van 2002 slaagde er slechts in om 37 % van zijn eigen doelstelling te realiseren. Het allocatieplan dat nu wordt opgemaakt moet beter doen: de kloof tegen het einde periode 2008-2012 zou zoveel mogelijk beperkt moeten worden. Wat Vlaanderen dan nog ontbreekt om te voldoen aan zijn doelstelling (die overigens begin deze maand in federaal verband werd vastgelegd), kan voor ons via de inzet van flexibele mechanismen gebeuren, maar dan in eerste orde met Vlaamse projecten in ontwikkelingslanden (de zgn. CDM). En over de vraag wie dan zal moeten betalen voor die projecten, willen we nog een hartig woordje meepraten.

"Lekverliezen beperken"

Er moet in elk geval over gewaakt worden dat alle rendabele investeringen in energie-efficiëntie ook effectief in Vlaanderen genomen worden. Geld stoppen in het aankopen van rechten in het buitenland is immers in de feiten een lekverlies voor de eigen economie, zelfs al is dat vaak de allergoedkoopste oplossing om de Kyoto doelstelling te halen. Nu ook de Belgische overheid reeds besliste tot het gebruik van flexibele mechanismen moeten we erover waken dat er geen cascade van dat gebruik op de verschillende niveaus ontstaat.

Groei moet mogelijk blijven

De VER-bedrijven vreesden een absoluut plafond opgelegd te krijgen, met de plicht om emissierechten bij te kopen als ze zouden groeien. Naar verluidt wordt daar - via het inbouwen van een groeifactor- aan verholpen. Dat vinden we een goede zaak. Voor ons moet deze groeifactor echter realistisch en ernstig worden ingeschat: geen ‘zelfbediening’ door de bedrijven !

Afrekenen aan de hand van de prestaties in energie-efficiëntie

De eerste emissierechten zullen gratis toegekend worden aan de bedrijven. Ze worden echter niet zomaar uitgedeeld : emissierechten worden toegekend mits de bedrijven voldoen aan de benchmarkingconvenant en dus kunnen bewijzen dat ze op weg zijn naar het halen van de wereldtop inzake energie-efficiëntie.Bedrijven die niet deelnemen aan dit convenant, moeten een reductie van 15 % realiseren. Die verplichtingen moeten goed bewaakt worden.

Een reserve aan emissierechten voorzien voor nieuwe bedrijven.

Een reserve is nodig om nieuwe kandidaat-vestigingen geen bijkomende barrière tot investeren op te leggen. Zij moeten dus rechten kunnen krijgen. De omvang van de reserve moet echter goed afgewogen worden: een te grote reserve immobiliseert immers rechten die dan niet ter beschikking zijn voor andere sectoren.

De doelstelling voor de elektriciteitssector mag streng zijn, maar pas op voor sociale aspecten.

Het ziet er naar uit dat aan de sector van de elektriciteitsproductie een strikte doelstelling wordt opgelegd. Terecht, want daar valt nog heel wat verbetering te realiseren. Door het ontbreken van concurrentie in deze sector, dreigt producent Electrabel de kosten hiervan echter gewoon door te rekenen in de energieprijs. Voor het Vlaams ABVV is het essentieel de meest rechtvaardige én de meest kostenefficiënte aanpak (m.a.w. waar wordt een euro best geïnvesteerd) te kiezen. En we sluiten daarbij niet uit dat de sector een deel voor eigen rekening neemt.

Intussen betreurt het Vlaams ABVV dat men bij de opmaak van de gewestelijke plannen in België geen werk heeft gemaakt van een onderlinge harmonisatie. Het zou immers absurd zijn dat Vlaamse en Waalse bedrijven onderling concurrentienadeel lijden door te grote verschillen in de klimaataanpak van de verschillende gewestoverheden.

Tenslotte stellen we vast dat het overleg over dit belangrijke dossier maandenlang in alle stilte en ondoorzichtigheid onderhandeld is tussen enkele betrokken sectoren en de overheid. Een verdelingsvraagstuk van dergelijke omvang kan voor ons alleen in volle openheid beslecht worden! Ook op bedrijfsniveau is er overigens sprake van een gebrek aan informatie aan de vakbonden. Het is voor het Vlaams ABVV dan ook hoogst noodzakelijk dat, de in het Vlaamse REG-decreet voorziene energie-informatierechten voor vakbonden, effectief in de praktijk zullen gebracht worden én dat het debat over de emissierechten ook op de bedrijven wordt aangekaart.

Voor meer info:
Xavier Verboven, Intergewestelijk Secretaris ABVV