Dienstencheques in de zorg?

04/10/2011 Standpunt - Dienstencheques zijn geen goed instrument om de thuiszorg uit te breiden. Dat antwoordt het Vlaams ABVV op een adviesvraag van de minister van Welzijn.


Minder aantrekkelijk statuut

De totale federale kost voor de dienstencheques in Vlaanderen bedraagt op jaarbasis zo’n 1,3 miljard euro en het systeem blijft maar groeien (meer gebruikers, meer aanbieders, meer werknemers). Als je daarnaast het totale budget zet voor Welzijn in Vlaanderen (ouderenzorg, gehandicaptenzorg, kinderopvang, thuiszorg, algemeen welzijnswerk,…) – nl. 3,2 miljard euro – dan zie je hoe groot de dienstenchequesector ondertussen is geworden.

Veel zorgbehoevenden maken gebruik van dienstencheques. Dienstencheques zijn immers vaak goedkoper dan de thuiszorgdiensten en deze laatsten bouwden een dienstverlening met dienstencheques uit doordat er jarenlang niet meer werd geïnvesteerd in de uitbreiding van de aanvullende thuiszorg (poetsdiensten, oppasdiensten, karweihulp).

Er is een groot verschil in de kwaliteit van de tewerkstelling tussen de 'reguliere' dienstencheque-ondernemingen en de dienstencheque-afdelingen bij thuiszorgdiensten en bij openbare besturen. Bij deze laatsten zijn er betere loon- en arbeidsvoorwaarden: contracten van onbepaalde duur, meer uren per week, meer begeleiding, omkadering en opleiding van de medewerkers.

Toch blijft dit statuut minder aantrekkelijk dan dat van de thuiszorgmedewerkers.

Dit zijn enkele conclusies van een redent onderzoek (Pacolet J., De Wispelaere F. & Cabus S. (2011), De dienstencheque in Vlaanderen. Tot uw dienst of ten dienste van de zorg?, HIVA-K.U.Leuven).

Diestencheques voor comfortdiensten

Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) is op zoek naar extra middelen om de thuiszorg uit te breiden.

Hij denkt eraan dit via het dienstenchequesysteem te doen. Zeker nu de dienstencheques op het lijstje staan van de over te hevelen bevoegdheden… Hij vroeg de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) en de Strategische Adviesraad voor het Welzijns-, Gezondheids- en Gezinsbeleid (SAR WGG) in welke mate dienstencheques verder kunnen worden ingezet in de zorg en onder welke voorwaarden.

Voor het Vlaams ABVV is het niet opportuun om verder in te zetten op dienstencheques in de zorg, maar er moet wel werk worden gemaakt van de uitbreiding van de thuiszorgdiensten. 

Het stelsel van de dienstencheques heeft als doelstelling comfortdiensten te organiseren waarmee we jobs voor laaggeschoolden creëren, zwartwerk in particuliere schoonmaak bestrijden en de combinatie arbeid-privé voor werknemers faciliteren.

Het Vlaams ABVV onderschrijft deze doelstellingen en pleit voor een betere kwaliteit van de jobs in de sector, door een aangepaste begeleiding en omkadering van de werknemers en betere loon- en arbeidsvoorwaarden. Ook een betere vergoeding van de verplaatsingsonkosten dringt zich op.

We zijn in dit opzicht geen tegenstander van het optrekken van de kostprijs van de dienstencheques voor de gebruikers, op voorwaarde dat dit de dienstenchequewerknemers ten goede komt.

Aanvullende thuiszorg

De suggestie om dienstencheques verder, of volledig, in te zetten in de zorg is voor het Vlaams ABVV niet opportuun, omdat dit het statuut van de aanvullende thuisverzorger verder uitholt en de kwaliteit van de zorg niet ten goede komt. We vinden trouwens dat er nog steeds ruimte moet zijn voor het ondersteunen van comfortdiensten aan particulieren.

Wij stellen dus een strikte scheiding voor tussen

  • enerzijds comfortdiensten met dienstencheques
  • anderzijds zorgdiensten voor zorgbehoevenden via het systeem van (aanvullende) thuiszorg en inkomensgerelateerde bijdragen (en gedekt door een maximumfactuur).

Het is broodnodig de aanvullende thuiszorg verder grondig uit te bouwen, met hiertoe gekwalificeerd personeel voor wie de sectorale loonafspraken en arbeidsvoorwaarden van toepassing zijn. Bovendien moeten goede afspraken worden gemaakt over de prijszetting (zorg mag niet duurder zijn voor de gebruiker dan comfortdiensten) en over de takenpakketten. De sectorale sociale partners moeten bij deze oefening betrokken worden.

Andere sites

Zoek op trefwoord

dienstencheques