Vlaamse verkiezingen moeten ook over herverdeling gaan
02/06/2009 - Sommige partijen steken elkaar de loef af met straffe beloftes over drastische belastingkortingen die vooral hogere inkomens ten goede komen. Zo is het voorstel om de jobkorting te verhogen een slecht idee.
In een opiniebijdrage (De Standaard 16 mei 2009) legt Bea Cantillon uit waarom armoede in Vlaanderen - en de rest van Europa - niet daalt en pleit ze derhalve voor een herverdelingsagenda. Het verdelingsvraagstuk moet weer prominent op de beleidsagenda gezet worden. Ze heeft volkomen gelijk.
Maar deze sociale boodschap klinkt onvoldoende door op dit moment. Integendeel sommige partijen steken elkaar de loef af met straffe beloftes over drastische belastingkortingen die vooral hogere inkomens ten goede komen.
De analyse van Cantillon is eenvoudig: de armoede daalt niet - zelfs niet in welvarende regio’s als Vlaanderen - omdat het niveau van sociale uitkeringen te laag blijft en lagere inkomensgroepen vaak onvoldoende toegang krijgen tot betaalbare overheidsvoorzieningen als kinderopvang . Onderwijs slaagt er ook onvoldoende in om de sociale ongelijkheid in de onderwijsparticipatie weg te werken. De verkiezingsstrijd zou ook daarover moeten gaan.
Het Vlaams ABVV kan deze zienswijze volkomen onderschrijven. En dat we recht van spreken hebben mag blijken uit ons palmares als behoeders van de index, als voorvechters van welvaartsvaste uitkeringen en hogere minimumuitkeringen en minimumlonen, en als tegenstanders van een grenzeloze flexibilisering van contracten.
Maar we moeten ootmoedig toegeven dat we slechts traag vooruitgang boeken. En dat de politiek mee moet zitten. Daarom dat we ons ook met politiek inlaten.
De belastingvoorstellen waarmee zowel de gematigde als ultraliberale partijen naar de kiezer stappen, zijn in dit verband het vermelden waard.
Neem nu het voorstel van de VLD om de Vlaamse jobkorting te verdubbelen. Concreet stellen ze voor dat die vermindering in de personenbelasting die zopas opgetrokken werd naar 250 tot 300 euro per werkende Vlaming, in de toekomst zou verdubbeld worden tot 500 of 600 euro.
In begrotingstermen komt dit neer op 700 miljoen euro op jaarbasis of op een extra kost van 3,5 miljard euro over de ganse legislatuur. Merkwaardig voorstel als je dit in het licht stelt van de magere budgettaire vooruitzichten, ook op het Vlaams beleidsniveau.
Eerder berichte De Standaard (12/05/2009) over een negatieve beleidsruimte voor de komende legislatuur van minstens 6,9 miljard euro. Met andere woorden: Vlaanderen komt bijna 7 miljard euro tekort om de reeds geplande uitgaven te realiseren. En dan komen diegenen die de pluimen opeisen voor een schuldenvrij Vlaanderen pleiten voor genereuze fiscale uitgaven.
Maar het wordt pas echt hallucinant als je dat bekijkt in het perspectief van inkomensverdeling en armoedebestrijding. De auteurs van dergelijke voorstellen zullen repliceren dat men ruimte kan vinden door te snoeien in het overheidsbeslag, onder meer door het niet-vervangen van ambtenaren die met pensioen gaan, zodat de burgers dit niet echt hoeven te voelen.
Hoe men dit zonder verlies aan kwaliteitsvolle dienstverlening kan doen blijft ook voor hen een raadsel want dergelijke ‘berekeningen’ zijn louter budgettair. Het snoeien in overheidsdienstverlening riskeert wel op de rug te komen van diegenen die het meest van die overheidsvoorzieningen afhankelijk zijn, te weten de mensen met lagere inkomens.
Bovendien is dergelijke belastingverlaging een vorm van averechtse herverdeling. De korting wordt ook toegekend aan wie het niet echt nodig heeft - de hoge inkomens - en wordt niet toegekend aan wie het wel echt nodig heeft - de mensen die geen of te weinig belastingen betalen en al wie van een vervangingsuitkering moet leven.
Sociale wetenschappers als Cantillon wijzen nu al decennia op dergelijke Mattheüseffecten die mee verantwoordelijk zijn voor blijvende armoede en toch blijven deze politici Oost-Indisch doof voor deze wetenschappelijke inzichten.
De onrustwekkende begrotingsvooruitzichten, de vele nog onbeantwoorde sociale noden in de welzijnssectoren en de averechtse herverdeling zijn voor ons alvast redenen om aan de alarmbel te trekken en te pleiten voor gezond en vooral sociaal verstand.
- Maak van de bestaande jobkorting een sociale korting in het voordeel van de lagere inkomens, ook van mensen die geen belastingen betalen via een belastingkrediet en van uitkeringstrekkers.
- Versterk de toegankelijkheid van sociale voorzieningen en de onderwijsparticipatie van kansarmen.
- En onderwerp beleidsmaatregelen met een inkomenseffect aan een armoede-impacttoets zodat beleidsmakers op tijd een signaal krijgen .
Overigens gaat het ons niet alleen om de jobkorting, maar wel om het geheel van belastingkortingen waarmee liberale partijen elkaar de loef proberen af te steken:
VLD wil de vennootschapsbelasting verlagen, alle lokale belastingen op bedrijven afschaffen, de registratierechten verder verlagen en de schenkingsrechten en successierechten - met tariefdalingen die oplopen tot 40 à 55 procentpunten- aftoppen.
LDD pakt dan weer uit met de afschaffing van de onroerende voorheffing op de eerste woning, goed voor een kostprijs van 6 miljard euro over de ganse legislatuur… Zelfde diagnose wat ons betreft: onbetaalbaar en vooral compleet onrechtvaardig alleen al omwille van de lineaire aanpak.
Gunnen we als vakbond de mensen dan geen belastingkortingen?
Uiteraard wel, we hebben onafgebroken campagne gevoerd om de koopkracht van de werknemers en werkzoekenden te versterken, met inbegrip van voorstellen tot belastingvermindering.
Maar dan wel voorstellen die selectief gericht werden op lagere inkomens die verhoudingsgewijs veel te veel belastingen betalen of van kortingen verstoken blijven omdat ze net te weinig belastingen betalen.
Een herverdelingsdebat gaat immers over meer rechtvaardige belastingen.
