1 mei-toespraak 2011

Ons niet in slaap laten wiegen

Kameraden,

Op deze socialistische strijddag is een stevige verwittiging op zijn plaats: we mogen ons niet laten in slaap wiegen. Nochtans is dat wat er aan het gebeuren is.

Aanslepende communautaire onderhandelingen die nog weinigen kunnen boeien, een federale regering in lopende zaken die de echte sociaal-economische problemen niet kan aanpakken, en een Europees drama dat zich ver van ons bed lijkt af te spelen maar waarvan we binnenkort de gevolgen zeer sterk riskeren te voelen. En een publieke opinie die voortdurend in slaap wordt gewiegd …

167.000 euro was het cijfer van vorige week. Volgens de Nationale Bank heeft elke Belg gemiddeld 167.000 euro spaargeld. Anders gezegd: er zijn geen problemen, iedereen heeft het goed, armoede is uitgeroeid, we kunnen tegen een stootje wanneer de zware besparingen er aan komen, iedereen kan dat wel aan.

Een ander voorbeeld: de reeds maandenlange aanvallen op ons systeem van automatische indexering van lonen en sociale uitkeringen. Als je lang genoeg beweert dat dat een slecht systeem is dat alleen maar inflatie veroorzaakt, dan is dat uiteindelijk de manier waarop de maatschappij daar naar kijkt.

Of nog: de voortdurend herhaalde boodschap dat de Europese lidstaten hun schuldenberg moeten weg werken door grondige sanering van hun overheidsfinanciën…. Waarbij wordt voorbij gegaan aan de oorzaken van deze openbare schulden, nl. het redden van de banken. Die dankzij de staatssteun terug in staat zijn om superbonussen uit te keren terwijl ze tegelijkertijd loonmatiging bepleiten voor alle werknemers en besparingen op de sociale zekerheid verdedigen.

Tenslotte, en ik wil daar zeer duidelijk in zijn, zien we meer en meer hoe ons democratisch politiek debat onder druk komt in dit land. Een van de essentiële elementen van een goed functionerende democratie is het politiek debat. De essentie van een politiek debat is het botsen van meningen en het zoeken naar compromissen. Het is onaanvaardbaar dat botsende meningen in dit land meer en meer plaats moeten ruimen voor zelfcensuur.

Welnu, kameraden, in deze en in nog vele andere dossiers zal men het ABVV op zijn weg vinden.

Wake-up call

Dit is vandaag een wake-up call. Ook ten aanzien van onze eigen leden en militanten en meer nog ten aanzien van de publieke opinie.

Laat me beginnen met de 167.000 euro. Vandaag is het ook Erfgoeddag rond het thema Armoede. Meer zelfs, de Erfgoeddag toont dan wel de geschiedenis van de armoede, maar armoede is nog lang geen geschiedenis, ook niet in Vlaanderen waarvan altijd gezegd wordt dat het zo’n rijke regio zou zijn. Voor sommigen wel, voor vele anderen helemaal niet.

Het Vlaams ABVV weegt mee op het beleid in Vlaanderen met betrekking tot armoedebestrijding. We willen de realisatie van de armoedetoets waardoor beslissingen van ministers kunnen getoetst worden op hun effect op de situatie van mensen in armoede. We willen kwalitatieve en duurzame jobs prioritair voor mensen in armoede. We werken aan de verdere uitbouw van strategische samenwerkingen tussen ABVV en de armoedeverenigingen.

Want in tegenstelling tot wat wordt aangenomen blijft de armoede stijgen.

Handen af van de index

De brug naar ons systeem van automatische indexering is in dit verband snel gemaakt. Zonder de index zouden werknemers en sociale uitkeringstrekkers al lang een deel van hun koopkracht verloren zijn. Met een verdere verarming tot gevolg.

Afschaffen van de index wordt voorlopig niet meer aangekondigd, al is het de natte droom van de werkgeversorganisaties, van politiek rechts en van Europees rechts, met de Europese Centrale Bank op kop. Maar ook hier wordt iedereen in slaap gewiegd. De index hervormen moet toch kunnen? Een netto indexering doorvoeren, daar kan toch niemand tegen zijn?

Welnu, kameraden, wie aan de index raakt, zal ook hier het ABVV op zijn weg vinden. Vanaf deze maand starten we met een grootscheepse campagne om uit te leggen waarom ons indexsysteem zo belangrijk is en waarom er voor het behoud ervan moet gevochten worden.

Niet de index moet in vraag gesteld worden, maar de hoge energieprijzen en de winstmarges, niet in het minst van Electrabel. Het in onbegrijpelijk dat de cijfers van de onafhankelijke regulator CREG in twijfel worden getrokken terwijl Electrabel - of liever Electra-cash - ontsnapt aan het doen terugvloeien van de door haar gemaakte winsten naar de gemeenschap teneinde al minstens de te hoge energiefacturen te verlichten via investeringen in hernieuwbare energie en energie-efficiëntie van onze woningen en bedrijven.

Sociaal Europa is nog ver weg

Dat ons indexsysteem in het Europese vizier is gekomen, is niet toevallig. Politiek rechts regeert vandaag Europa en werkt aan een Europees model dat niet het onze is. Het ABVV is niet tegen Europa, maar voor een sociaal Europa, dat verder weg lijkt dan ooit.

De lidstaten hebben, door het redden van de banken, torenhoge schulden opgebouwd en worden nu onderworpen aan een streng beleid van besparingen. De berichten uit Griekenland, Spanje, Portugal en Ierland zijn niet ver van ons bed! Deze landen zitten in een dramatisch keurslijf van besparingen: op overheidsdiensten, op sociale uitkeringen, op lonen. De banken zijn gered, de burgers betalen de crisis.

Het ABVV wil dat Europa investeert in een duurzame economische relance, in solidariteit tussen de lidstaten, in kwaliteitsvolle openbare diensten, in een sterke regulering van de financiële sector. Het ABVV wil geen Europees soberheidspact maar een Europees solidariteitspact.

Neoliberale visie domineert

Dit geldt uiteraard ook voor binnenlands gebruik.

Het aantasten van de koopkracht van de burgers zal alleen maar tot effect hebben dat de economische relance stopt. We moeten integendeel investeren, in duurzame jobs, in innovatie en opleiding, we moeten blijven vechten voor een rechtvaardige fiscaliteit, de invoering van een vermogensbelasting, de afschaffing van de notionele intrest.

Vandaag wordt er in de sectoren en bedrijven onderhandeld. Het klimaat is zeer moeilijk, maar ondanks de harde opstelling van de werkgevers blijft het ABVV vechten voor vrijheid van onderhandelingen in al zijn consequenties.

Dat het klimaat zo moeilijk is heeft alles te maken met de neoliberale visie van werkgevers en politiek rechts in dit land. En dat brengt mij bij mijn punt over de uitholling van het democratisch debat. Een linkse maatschappijvisie komt nog amper aan bod in het publieke debat. We moeten ons daar niet over beklagen, we moeten daar iets aan doen.

Ook N-VA is neoliberaal

Het Vlaams ABVV heeft het sociaal-economisch programma van de N-VA in kaart gebracht in een goed gedocumenteerde brochure. Welnu, kameraden, de communautaire vlag van de N-VA dekt een wel zeer rechts-conservatieve lading. De uitholling van het democratisch debat heeft tot gevolg dat weinigen dat nog publiek durven zeggen.

Men spreekt de N-VA niet tegen, men strijkt liever niet tegen de haren, elke politieke kritiek, elke botsende mening wordt - ook in de media - meteen als “bashing” omschreven in plaats van het te benoemen voor wat het echt is: een afwijkende politieke visie op een programma dat nooit het onze zal zijn.

Het ABVV moet en zal daar duidelijk over zijn. En progressief Vlaanderen is daar samen met ons beter ook even duidelijk over.

Want, kameraden, N-VA spreekt met zijn sociaal-economisch programma heel wat andere bondgenoten aan. Niet in het minst de werkgevers die de wij-tegen-zij-cultuur mee in stand houden wanneer zij Waalse werkzoekenden hangmatwerklozen noemen. Maar ook de liberalen, aan beide kanten van de taalgrens, zien wel wat in dat programma: beperken van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd, afschaffen van het brugpensioen, meer flexibiliteit…

Daar hebben zich de laatste tijd aan toegevoegd: het afschaffen van Frans als tweede taal, het herinvoeren van grenscontroles, het verzet tegen een Europese belasting … Voorbodes van een afgesplitst Vlaanderen dat binnen zijn enge gesloten grenzen de wereld buiten houdt om vervolgens een complexloos rechts beleid te kunnen voeren.

Welnu, kameraden, als het niet meer mag om hierop kritiek te uiten, dan zal het Vlaams ABVV nog dikwijls van “bashing” moeten beschuldigd worden.

ABVV strijdt voor solidariteit

Wie geen kritiek kan verdragen op zijn politiek programma moet uit de politiek wegblijven.

En het vechten voor een federale sociale zekerheid, het behoud van federaal collectief loonoverleg, een federaal arbeidsrecht heeft niets te zien met Belgicisme, maar alles te zien met solidariteit tussen mensen, tussen actieven en niet-actieven, tussen jong en oud. Die solidariteit is de corebusiness van het ABVV.

Kortom: het ABVV is vandaag gemobiliseerd rond belangrijke dossiers en het is hoog tijd dat we iedereen effectief wakker schudden. Rond de bescherming van de index, rond de strijd tegen armoede, rond het Europa dat wij willen, rond de op ons afkomende besparingen, de aangekondigde evaluatie van het Globaal Plan, de pensioendiscussie …

We laten ons niet in slaap wiegen.

Recht op gezondheid wereldwijd

Tenslotte, kameraden, als we het hebben over solidariteit, dan hebben we het ook over internationale solidariteit. Onze syndicale strijd stopt immers niet aan de landsgrenzen. We bestrijden niet alleen het wij-zij denken in eigen land, maar ook elders in de wereld.

En voor socialisten is recht op gezondheid een basisrecht. Arm maakt ziek en ziek maakt arm. We strijden samen met FOS, de socialistische mutualiteit en de sp.a voor het recht op gezondheid wereldwijd. Daarvoor gaan we vreemd, met partners in het zuiden.

Voor het Vlaams ABVV was de keuze snel gemaakt: het armoedethema was een belangrijk congresthema vorig jaar, ook in ons eigen land maakt ziek arm en arm ziek en zijn er meer en meer mensen die geen toegang meer hebben tot toegankelijke gezondheidszorg, ondanks ons geroemde stelsel van sociale zekerheid.

We eisen gezamenlijk dat de Belgische en Europese overheden het recht op gezondheid beschouwen als een mensenrecht, niet als commerciële koopwaar. En dat dit op alle mogelijke politieke fora wordt verdedigd.

Dat de overheden met ons vechten voor een Wereldgzondheidsfonds ter ondersteuning van de uitbouw van sociale bescherming in landen die het nodig hebben. Dat ze 15% van het budget van ontwikkelingssamenwerking besteden aan gezondheid - minder is betekenisloos. En dat ze luisteren naar wie werkt in en wie beroep doet op de gezondheidsdiensten.

Ik roep iedereen op aan de FOS-stand het Charter voor het recht op gezondheid wereldwijd mee te ondertekenen en op deze manier deze eis mee gewicht te geven.

Fairtrade rozen voor u

Opnieuw hebben we als Vlaams ABVV geopteerd voor Fairtrade rozen die u zullen worden aangeboden. Hiermee benadrukken we het belang van goede en veilige loon- en arbeidsvoorwaarden in de landen waar deze bloemen worden gekweekt .

De rozen komen uit Kenia. Ze zijn een symbool voor het project dat het Vlaams ABVV samen met de zes ABVV-gewesten ondersteunt in Colombia. Ook voor de trabajadoras y trabajadores van de bloemensector in Colombia is het vandaag 1 mei, een minstens even belangrijke strijddag in het land waar syndicaal werk letterlijk levensbedreigend is.

Kameraden,

Het ABVV is gemobiliseerd!
Jullie zijn gemobiliseerd!

Samen sterk, een sterke vakbond is broodnodig!