Mijn rechten en plichten als werkzoekende

Wat moet ik doen als ik werkloos ben met een uitkering?

Tijdens de periode dat je een werkloosheidsuitkering ontvangt, moet je je aan volgende regels houden:

• Zelf actief naar werk zoeken, door bijvoorbeeld regelmatig de werkaanbiedingen te raadplegen en erop te antwoorden, spontaan te solliciteren bij potentiële werkgevers, je in te schrijven bij aanwervings- of selectiebureaus of bij interimkantoren, …

• Veranderingen melden aan de VDAB je uitkeringsinstelling over je gezinstoestand, persoonlijke situatie of verblijfplaats.

• In België verblijven (hier bestaan uitzonderingen op).

• Je controlekaart correct invullen en geen zwart werk uitoefenen.

• Steeds aanwezig zijn op een gesprek bij de RVA  of VDAB (tenzij je hen verwittigt met een geldige reden).

• De door de VDAB opgestelde actieplannen uitvoeren.

• Actief naar werk zoeken en beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Dit betekent dat je:
  - ingeschreven bent bij de VDAB als werkzoekende;
  - op de uitnodigingen van de VDAB ingaat;
  - de VDAB-consulent tijdig verwittigt als een afspraak niet past;
  - een ‘passende job’ aanvaardt (Bekijk onze brochure voor meer info)
  - bereid bent om een opleiding te volgen die je kans op werk verhoogt

 Ga je niet in op uitnodigingen of jobaanbiedingen van de VDAB? Of weiger je om terug te gaan werken? Dan kan de VDAB je gegevens doorgeven aan de controledienst van VDAB en kan je een sanctie krijgen.
Ben je niet in orde met deze plichten, dan riskeer je een schorsing van je uitkering. De sancties schommelen tussen de 1 en 52 weken schorsing.

 

Handvest van de werkzoekende

---

Welke rechten heb je als werkzoekende?

• Recht op privacy.
  Een organisatie (bv waar je een opleiding volgt) mag niet zomaar bij andere organisaties informatie opvragen over jou als werkzoekende. Je moet daar vooraf van op de hoogte zijn en er uitdrukkelijk toestemming voor gegeven hebben.
   
• Als werkzoekende heb je het recht op begeleiding naar werk.
  De begeleiding moet zoveel mogelijk aangepast zijn aan jouw persoonlijke noden. De bedoeling van deze begeleiding is ook dat je leert om zelf naar werk te zoeken.
   
• Recht op een opleiding of werkervaringsproject als dat nodig is om een goede job te vinden.
  Als je een opleiding wordt geweigerd, moet de reden schriftelijk worden meegedeeld. 
   
• Recht op informatie.
  Voor je start aan een opleiding of een begeleiding moet je er voldoende informatie over krijgen.
   
• Recht op bescherming.
  Wanneer je een opleiding volgt moet er steeds een opleidingsovereenkomst (een contract) opgemaakt worden. De plichten en rechten van zowel de opleidingsorganisatie als van jou (de werkzoekende) staan in het contract neergeschreven.
  
  Ook wanneer je een deel van de opleiding doorbrengt op de werkvloer, bijvoorbeeld voor een stage, moet er een contract opgemaakt worden tussen de werkzoekende, de opleidingsorganisatie én het bedrijf waar je werkt.
   
  Je hebt ook recht op een attest waarin vermeld staat welke competenties je verworven hebt tijdens een opleiding of werkervaringsproject.
   
• Recht op gelijke behandeling  wat betekent dat je als werkloze niet gediscrimineerd mag worden en dat men je op een klantvriendelijke manier moet behandelen. 
   
• Als werkzoekende heb je uiteraard ook recht op veiligheid, gezondheid, welzijn en inspraak binnen de (opleidings)organisatie.
   
• Alle organisaties die met en voor werkzoekenden werken, hebben een verplichte klachtenprocedure. Deze  procedure moet bekend gemaakt worden bij het publiek.  Dus wanneer je problemen hebt met één of andere organisatie, dan kan je via deze klachtenprocedure ook de nodige stappen zetten.
  
  Sterker in je schoenen staan bij RVA of VDAB? Kijk snel hier.

 

Wat mag ik doen als ik ingeschreven ben als werkzoekende?

---

Vrijstellingen

Als je ingeschreven bent bij de VDAB als werkzoekende moet je beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Hier zijn verschillende uitzonderingen op. Zo kan je een vrijstelling aanvragen voor het volgen van een opleiding, om te zorgen voor een familielid, om als zelfstandige te starten, ...  Bij twijfel vraag je dus best raad aan de werkloosheidsdienst van het ABVV!

Mag ik een opleiding volgen tijdens mijn werkloosheid?

Een opleiding volgen tijdens je werkloosheid is niet zonder meer een verworven recht. Vóór je een opleiding aanvangt, moet je hiervoor een vrijstelling aanvragen bij de VDAB (tenzij de opleiding deel uitmaakt van je trajectovereenkomst  met de VDAB). Het is VDAB die beslist of je opleiding al dan niet je kansen op de arbeidsmarkt verhoogt, en je dus een vrijstelling krijgt om een bepaalde opleiding te volgen. Meer info over opleidingen vind je hier.

Mag ik vakantie nemen tijdens mijn werkloosheid?

• Je hebt recht op 24 dagen of 4 weken vakantie per jaar. Vakantiedagen genomen tijdens een job zijn hierbij inbegrepen. Je ontvangt werkloosheidsuitkeringen voor de andere vakantiedagen die je opneemt tijdens je werkloosheid.
• Bij je ontslag krijg je van je laatste werkgever vertrekvakantiegeld. Jouw vakantiegeld werd dus vooraf betaald. Voor de vakantiedagen gedekt door vakantiegeld, krijg je geen werkloosheidsuitkering. Als je deze dagen niet opneemt voor het einde van het jaar, dan worden ze afgetrokken van je uitkering in december. Je kan ze dus beter (verspreid) opnemen!
• Tijdens de vakantie moet je niet beschikbaar zijn en ben je niet verplicht om in België te blijven.
• Je kan om het even wanneer vakantie nemen. Wat moet ik vermelden op mijn controlekaart? Je moet de vakantiedagen op je controlekaart aanduiden met de letter 'V'.

Mag ik vrijwilligerswerk doen?

• Je mag vrijwilligerswerk doen voor:
  - een privépersoon (vriendendienst)
  - een organisatie zoals een vzw, een openbare dienst, een sportclub of een cultureel centrum
• Je mag de vergoeding die je eventueel krijgt combineren met uitkeringen, op voorwaarde dat:
  - dit enkel gaat om een terugbetaling van je onkosten
  - de vergoeding niet meer is dan een bepaald bedrag

Je mag het vrijwilligerswerk pas beginnen als je toestemming hebt van de RVA! Ga naar de werkloosheidsdienst van het ABVV om deze toestemming aan te vragen.

 Welk vrijwilligerswerk is niet toegelaten?

• hulp in de beroepsactiviteit van een privépersoon
• werk voor een werkgever
   

Wat mag ik doen voor eigen rekening en wat mag ik doen voor rekening van een derde?

Je mag met behoud van uitkeringen dingen doen om je bezit in stand te houden maar de waarde van je bezit mag niet aanzienlijk verhogen.

Voorbeelden:

• kleine onderhouds- en herstelwerken in en rond je eigen huis (of huurwoning) zijn geen probleem maar je mag bijvoorbeeld geen veranda of een garage bijbouwen.

Je krijgt geen uitkering voor de dagen waarop je voor iemand anders werkt ook al word je daarvoor niet betaald ook al is dat in het weekend of ’s nachts.

Is de activiteit niet combineerbaar met een uitkering?

Maak vóór de activiteit het vakje van de juiste dag op je controlekaart zwart.

Twijfel je of een activiteit combineerbaar is met een uitkering? Kom naar het ABVV: we bekijken of je toestemming moet aanvragen.

Tegemoetkomingen bij een VDAB-opleiding

---

 Gratis opleiding

• je betaalt geen inschrijvingsgeld
• je krijgt gratis lesmateriaal en toebehoren (beschermkledij, gebruik gereedschap)

Gratis verplaatsing

• Reis je met de tram of bus?
  Je krijgt een gratis netabonnement voor De Lijn

• Reis je met de auto of met de trein?
  Je krijgt een vergoeding van 0,15€ per kilometer

Gratis kinderopvang

• Heb je kinderen die nog niet naar school gaan?
  je krijgt de kosten terugbetaald voor voltijdse kinderopvang
   
• Heb je schoolgaande kinderen in het kleuter- of basisonderwijs?
  • je krijgt de kosten vergoed voor kinderopvang buiten de school
  • je moet de gemaakte kosten bewijzen