1 jaar Vlaamse factuurregering: burger betaalt de rekening

Persbericht 24/07/2015 - Het Vlaams ABVV pleit voor een grondige bijsturing van Bourgeois I.


Factuurregering Bourgeois I

De Vlaamse regering van N-VA, Open VLD en CD&V zit op 25 juli 2015 exact één jaar in het zadel. Het Vlaams ABVV pleit voor een grondige bijsturing van het beleid van Bourgeois I.

1. Dit is een factuurregering.

“De Vlaamse regering is een factuurregering,” zegt Caroline Copers, algemeen secretaris van het Vlaams ABVV. “Deze regering schuift op alle vlakken de factuur door naar de burgers en ontziet daarbij ook de laagste inkomensgroepen niet.”

2. Deze regering blinkt uit in jobverlies, eerder dan jobcreatie.

“De maatregelen van de regering resulteren in een verlies van jobs, zeker bij de overheden en in de gesubsidieerde sector gingen al 12.500 jobs verloren. Maatregelen om jobs te creëren geraken dan weer niet uit de startblokken of worden weer ingetrokken,” constateert Caroline Copers.

3. De daadkracht van deze regering laat te wensen over.

“De Vlaamse regering geeft geen blijk van grote daadkracht, zeker niet als het aankomt op armoedebestrijding, sociale economie, industrieel beleid of duurzaamheid en klimaat. Ook de uitvoering van de zesde staatshervorming verloopt traag en onzorgvuldig,” zegt Copers.

4. Deze regering heeft weinig oor naar sociaal overleg.

“De Vlaamse regering toont weinig respect of aandacht voor de sociale partners en het sociaal overleg. Zeker de vakbonden worden maar met mondjesmaat betrokken bij het beleid,” betreurt Copers. “Het sociaal overleg wordt eerder stiefmoederlijk benaderd en wordt soms zelfs herleid tot louter informeren. Al moeten we hieraan toevoegen dat ook de werkgeversorganisaties boter op het hoofd hebben als het sociaal overleg op dit ogenblik heel moeizaam loopt.”

Tijd voor verandering

Het Vlaams ABVV eist een grondige bijsturing van het gevoerde beleid. Reeds in de begroting voor 2016 moet er ingezet worden op deze vijf verbeteringen:

  1. Een structureel armoedebeleid.
  2. Kansen voor (langdurig) werkzoekenden via investeringen in opleidingen, kwaliteitsvolle werkervaring en in sociale economie. Maar ook in diversiteit, werkbaar werk en het recht op opleiding en vorming voor alle werknemers.
  3. Kansen voor alle jongeren via een kwalificatie die hun jobkansen vergroot.
  4. Uitbouw van de sociale bescherming via maximumfacturen in de zorg en sociale toeslagen in de kinderbijslag.
  5. Een investeringsplan en een industrieel beleid die naam waardig. Jobcreactie via gerichte investeringen in maatschappelijke uitdagingen zoals de vergrijzing,  scholenbouw, klimaatuitdagingen zoals de energierenovatie van gebouwen, mobiliteit… is essentieel. Dit gekoppeld aan innovatie die een antwoord biedt op deze uitdagingen.

 

1 jaar Bourgeois I: evaluatie

Dit is een factuurregering, die de factuur doorschuift naar de gewone mensen.

Enkele voorbeelden:

  • Verhogen bijdrage kinderopvang
  • Niet-indexeren kinderbijslag
  • Verhogen bijdrage zorgverzekering
  • Optrekken maximumfactuur onderwijs
  • Verhogen inschrijvingsgeld hoger onderwijs, volwassenenonderwijs en deeltijds kunstonderwijs
  • Verhogen prijs openbaar vervoer
  • Verhogen factuur voor elektriciteit en water

En dit terwijl de rijkste laag van de bevolking ontzien wordt. Illustratief in dit verband is de verlaging van schenkingsrechten (belasting bij overdracht van vermogen). Een taxshift in de verkeerde richting…

De zogenaamde sociale correcties zijn onvindbaar.

Integendeel, de laagste inkomens worden allesbehalve ontzien:

  • Verhogen bijdrage kinderopvang voor de laagste inkomensschijf.
  • Optrekken van de bijdrage zorgverzekering voor iedereen en dan relatief het meest voor de laagste inkomens. Van verzachtende maatregelen is geen sprake, want de sedert lang beloofde maximumfactuur voor thuiszorg en rusthuis staan niet in de plannen van deze regering.
  • Afschaffen hoeveelheid gratis elektriciteit en water, terwijl de groep die sociale correcties ontvangt ongewijzigd blijft maar veel te klein is (ongeveer 5% van de bevolking, terwijl meer dan 10% van de Vlamingen onder de armoedegrens zit).

De besparingen hebben direct een negatief effect op de tewerkstelling.

Bij een zeer voorzichtige schatting komen we al aan een verlies van 12.500 jobs bij de overheid en de gesubsidieerde sectoren: 2.000 jobs minder bij de overheidsadministratie, jobverlies bij de VRT, De Lijn, minstens 5% verlies aan jobs bij de gesubsidieerde contractuelen, besparingen bij het verenigingsleven, WEP+ contracten, …

Niet dat er nergens kan bespaard worden. Bepaalde voordelen zijn in het verleden wat te genereus geweest zoals de subsidies voor zonnepanelen of de woonbonus. Maar de bijsturing van die woonbonus kon socialer.

De besparingen missen een visie op de toekomst.

Besparen op openbaar vervoer terwijl het verkeer op de wegen dichtslibt. Tegelijk mag er niet geraakt worden aan de voordelen van salariswagens…

Besparen op onderwijsparticipatie terwijl de arbeidsmarkt schreeuwt om mensen met de juiste competenties en laaggeschoolden de klos zijn als het op werk zoeken aankomt…

De ecologiepremie voor bedrijven zwaar terugschroeven, terwijl de groene economie wereldwijd een van de snelst groeiende economische takken is...

We dreigen kansen te missen als er minder investeringen komen in hernieuwbare energie. Toch verklaarde minister Muyters (N-VA) in het parlement dat de overheid groene economie niet extra moet stimuleren…

De besparingen treffen ook het verenigingsleven.

Met gevolgen voor de tewerkstelling en indirect ook een verhoging van lidgelden en inschrijvingsgeld tot gevolg

Er is nood aan meer dadendrang.

Want deze Vlaamse regering is op dit ogenblik vaak een conceptregering: veel concepten, maar weinig uitvoering. Armoedebestrijding? Economisch en industrieel beleid? Investeringen in sociale economie? We hebben de indruk dat deze regering maar één echt project heeft: een begroting in evenwicht, waarbij ze strenger wil zijn dan wat de Hoge Raad Financiën voorrekent.

De regering wil met een toekomstplan voor 2050 uitpakken, maar dat wil ze nu snel-snel in elkaar boksen om ermee uit te pakken bij de voorstelling van de volgende begroting. Dat is een politiek die louter in teken staat van de perceptie. Als men daar niet de tijd voor uittrekt en het vertikt om in echte dialoog te gaan met het middenveld, dan is dit een gemiste kans. Vlaanderen zit niet te wachten op een nieuw ViA.

De aandacht voor participatie van het sociale middenveld laat te wensen over.

De vakbonden zijn in het verweer gekomen tegen de factuurregering en we kregen daarbij de steun van het brede sociale middenveld: van de verenigingen (VerVer) en van de burgerbeweging verenigd in de coalitie ‘Hart boven Hard’. Met een zeker succes: dat de begrotingscontrole in het voorjaar niet in het teken stond van bijkomende besparingen is de verdienste van dit middenveld.

Toch blijft de regering hardleers als het aankomt op het betrekken van het middenveld. Regelmatig lanceert zij daarentegen scherpe aanvallen in hun richting, in plaats van verzoenende taal en bereidheid tot compromissen. Er was de pijnlijke aanval van minister Homans (N-VA) op de armoedeorganisaties en het negeren van de alarmbel die rond discriminatie werd geluid.

Sociale partners worden maar met mondjesmaat betrokken bij het beleid. Toegegeven: er is ook positief nieuws, zoals het maatschappelijk overleg in de zorg- en welzijnssectoren die minister Vandeurzen (CD&V) op sporen wil zetten.

En er is het overleg rond het banenpact, al kunnen we daarvan op dit moment nog niet zeggen of dit een succesvol zal zijn. Dat hangt af van de regering én van de wil van de werkgevers om tot sociale akkoorden te komen. Zoals het er op dit moment uitziet gaat het de verkeerde kant op en ligt de nadruk in hoofdzaak op het goedkoper maken van tewerkstelling, voor de werkgevers wel te verstaan. Deze regering luistert voorlopig duidelijk maar naar één kant van de onderhandelingstafel.

 

Ons recept voor verandering

Dit Vlaamse beleid moet anders. We willen geen factuurregering, maar een regering die hoop geeft, een regering die de komende jaren meer inzet op volgende verbeteringen.

Armoedebestrijding

Wat meer inhoudt dan 1 euro-maaltijden, maar een structurele aanpak vergt die het armoederisico effectief doet dalen. Het Vlaams ABVV eist daarom concreet dat:

  • De regering systematisch een armoedetoets toepast op lopende en op nieuwe maatregelen die een effect hebben op het inkomen, zoals ook de SERV aanbeveelt. De regering zegt wel dit (deels) te willen doen, maar in realiteit zien we dat er maatregel na maatregel genomen wordt zonder armoedetoets (bv. de verhoging van de tarieven kinderopvang (x3), de verhoging van de premie voor ziekteverzekering (x2.5), tarieven voor openbaar vervoer, afschaffen gratis water…).
  • Er eindelijk werk wordt gemaakt van het automatisch toekennen van rechten zoals studietoelagen. Ook daar is er lippendienst aan het principe, bijvoorbeeld in het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding, maar zonder concrete budgettaire inspanningen voor zo’n plan (zoals ook de Inspectie Financiën al opmerkte) riskeert dit dode letter te blijven.


Arbeidsmarktbeleid met kansen op werk voor kansengroepen

Wat niet alleen doelgroepkortingen inhoudt, maar bijkomende investeringen in opleiding en in de sociale economie. En werk maken van diversiteit en van de bestrijding van racisme. Terwijl onderzoek na onderzoek aantoont dat we hier met een probleem zitten, durven tenoren uit de regeringspartijen het aan om racisme relatief te noemen en praktijktesten als disproportioneel af te serveren. Het Vlaams ABVV eist daarom concreet dat:

  • Er wordt geïnvesteerd in jobcreatie in plaats van het schrappen van jobs.
  • Er extra investeringen komen in opleiding van werkzoekenden en in sociale economie en werkervaringskansen voor langdurig werklozen, met een goed en betaald statuut dat snel naar een echte job leidt
  • Er wordt ingezet op opleiding door een sterk uitgebouwd Vlaams systeem van betaald educatief verlof.
  • Een robuust diversiteitsbeleid wordt uitgerold met een nultolerantie voor discriminatie en met overlegde diversiteitsplannen in een veelvoud van ondernemingen, organisaties en sectoren.
  • Ook op Vlaams beleidsniveau wordt ingezet op werkbaar werk, niet door de schaarse incentives voor werknemers zoals de aanmoedigingspremies in het vizier te nemen, maar wel door impulsen op bedrijfs- en sectorniveau, zoals het Ervaringsfonds          (werkbaar werk oudere werknemers) te versterken. De werkdruk sectoraal aanpakken en een stevig recht op combinatie van arbeid en gezin zijn hierbij prioritair.

 

Een onderwijsbeleid dat kansen geeft

Kansen aan alle jongeren ongeacht hun sociale afkomst, zodat alle jongeren een kwalificatie kunnen halen en nadien hun kansen op de arbeidsmarkt verhoogd zien. Het Vlaams ABVV eist daarom concreet dat:

  • De hervorming van het secundair onderwijs wordt gerealiseerd, waarbij het watervalsysteem verdwijnt en de opleidingen worden gerationaliseerd.
  • De verschillende stelsels van leren en werken worden hervormd. Een goed statuut en voldoende werkplaatsen zijn daarbij cruciaal.
  • De inschrijvings- en schoolkosten niet verder worden verhoogd.


De uitbouw van sociale bescherming, waaronder Investeringen in ouderenzorg

Zodat er meer plaatsen zijn en die ook betaalbaar zijn voor mensen met een modaal pensioen: per maand kost een rusthuisverblijf nu al 1500 euro terwijl het gemiddelde pensioen 1200 euro bedraagt. Uit een rondvraag van De Tijd blijkt dat de rusthuizen plannen hebben om hun dagprijs te verhogen waardoor de kostprijs 1800 euro zal bedragen… Het Vlaams ABVV eist daarom concreet dat:

  • De maximumfactuur wordt uitgerold zowel in de residentiële als in de thuiszorg zodat mensen die zorgbehoevend  zijn toegang hebben tot betaalbare zorg.
  • De opmaak van een nieuw stelsel voor kinderbijslag een vooruitgang inhoudt, zeker voor mensen met een laag inkomen. De sociale toeslagen moeten nu al worden versterkt voor éénoudergezinnen en kinderen in werkarme gezinnen.
  • Kinderopvang betaalbaar blijft voor de allerlaagste inkomens. Het leefloon ligt nu al onder de armoederisicodrempel. Extra kinderopvangkosten kunnen er voor deze mensen niet meer bij, hoe minimaal de stijging ook mag lijken. We eisen een automatische toekenning voor alle leefloongerechtigden en equivalent leefloongerechtigden van het dagtarief van 1,56 euro. Ook in het kader van administratieve vereenvoudiging. Ook moet er oog zijn voor andere groepen die moeten rondkomen met een laag inkomen, met minimumuitkering of invaliditeitsuitkering of laag loon uit arbeid. Ook voor hen moet kinderopvang betaalbaar zijn en geen werkloosheidsval creëren.


Een investerings-, innovatie- en industrieel beleid die naam waardig

Het Vlaams ABVV eist concreet dat de Vlaamse regering:

  • met een investeringsplan voor de dag komt – onder meer in het licht van het Europese investeringsplan (‘Plan Juncker’) waarbij ze duidelijk aangeeft op welke manier deze investeringen bijdragen aan een duurzame en groene economie met creatie van kwaliteitsvolle jobs.
  • het aandeel overheidsinvesteringen gevoelig opdrijft, zoals ook de SERV aanbeveelt.
  • inzet op sociale en technologische innovatie die een antwoord biedt op grote maatschappelijke uitdagingen zoals vergrijzing, de klimaatneutrale economie en de kringloopeconomie

We verwachten van de Vlaamse regering dat ze voor deze investeringsagenda voldoende middelen vrijmaakt in haar begroting voor 2016. Niet door de besparingsdrift nog te versterken, wel door ook op Vlaams niveau in te zetten op rechtvaardiger belastingen.

 

Lees ook

Zoek op trefwoord

Vlaamse Regering